01 nov Shell heeft meer macht dan onze regering

Deze stelling is ook van toepassing op Facebook of Google, misschien wel op alle multinationals in de wereld.

Ik concentreer me nu op Shell omdat wij als noorderlingen daar dagelijks met ons lijf en in veel gevallen met ons huis mee te maken hebben.

Volgens mij is de jaaromzet van Shell groter dan onze landelijke begroting. Shell komt ook bij wereldleiders thuis in hun vakantiehuis en daar kan onze premier alleen maar van dromen. Er was enige tijd geleden een minister die beweerde wel bij zo’n wereldleider op de koffie geweest te zijn. Hij mocht vanwege deze onwaarheid zijn geluk ergens anders gaan zoeken.

Door de rampen die (zijn) ontstaan door de schade van de gaswinning kan je goed zien hoe Shell en zijn mede- grootondernemers te werk gaan. Dat inkijkje krijgen we perfect via de NAM. Shell is daar voor 50% aandeelhouder, samen met een collega- oliegigant.

De jaarrekening liet een paar jaar geleden zien dat de NAM een voorziening voor aardbevingsschade had van een bedrag onder 1 miljard. Terwijl iedereen weet dat een bedrag van 5 miljard dichter bij de waarheid komt. Maar Shell en zijn collega willen niet meer storten dan het door hen berekende bedrag. Die schadevergoeding zou best eens gebaseerd kunnen zijn op de afweging: ‘wat kunnen wij nog oppompen, wat verdienen wij daaraan en hoeveel zijn wij bereid van de winst af te staan’.

Zelfs de minister van economische zaken begreep dit, greep in en stelde dat het oppompen teruggedraaid moest worden. Want hij was op de hoogte met het verschil tussen de werkelijke schade – stel 5 miljard – en de kleine 1 miljard die de NAM kan en wil betalen. Het verschil dat door ons betaald zal moeten worden. Dus hij nam een besluit dat leek op goed en moedig staatsmanschap. Door aan te kondigen het oppompen terug te draaien. Hij maakte dat bekend met een flipover-presentatie op het tv programma Buitenhof. Hij bracht het natuurlijk met een ander politiek verhaal.

Door de keuze voor het terugdraaien kreeg hij al snel de eigenaren van de NAM op visite. ‘Hoeveel geld krijgen wij van u omdat wij niets meer kunnen verdienen aan het aardgas dat nog in de grond zit?’ Bij deze discussie en andere confrontaties lieten zij nog maar eens even zien wie de macht heeft. Want toen een discussie niet goed genoeg naar hun zin verliep, dreigden zij de gaskraan dicht te draaien. Dat staat ook in de notulen. Want daar zijn notulen voor. Als dit echter naar buiten komt, doen alle partijen, ook de regering, net of dat wel gezegd is maar niet zo gelezen moet worden.
Een weldenkend mens weet wel beter.

Wie de macht heeft, dat is ook duidelijk. Zijn die machthebbers dan tegen de democratie? Nee, zelfs de Shells van deze wereld niet. Want zij hebben baat bij stabiliteit en dat is meestal het geval in een democratisch land. Dus de Shell CS en de regeringen hebben elkaar nodig. En zolang er een beetje binnen de lijntjes gekleurd wordt, vind ik het prima.

Theo van der Werff is Groninger ondernemer en accountant

Column Theo van der Werff in de Gezinsbode
Lees hier het artikel op de website van de Gezinsbode
Door Theo van der Werff. 1 nov 2019
GRONINGEN